Homo Economicus

De Homo Economicus is een mensbeeld waarin de mens een economisch wezen is. Dat wil zeggen gericht op de bevrediging van zijn behoefte en dat ook nog eens efficiënt en graag pronto.

Het idee erachter is helemaal zo gek nog niet. Denk maar even mee. Als je brood wilt, kan je ervoor kiezen om dat zelf te bakken. Dat kost je wel een paar uur. Zelfs als je dat efficiënt doet en bijvoorbeeld wat vooruit bakt, is je brood op een gegeven moment op en moet je weer tijd investeren in een nieuwe bakronde.

In een economie als de onze hoef je niet zelf te bakken, maar haal je brood bij de specialist (alias de bakker. Of de broodafdeling van de supermarkt). Als er voldoende bakkers zijn, zorgt de onderlinge concurrentie ervoor dat er voldoende brood is. Ook zorgt concurrentie ervoor dat het brood betaalbaar is.

Het scheelt ons tijd. Zo houden we ruimte voor andere zaken.

En volgens mij zit daar een soort denkfout. Want in plaats van de ‘overgebleven’ tijd te gebruiken om te genieten, proppen we er andere economisch gedreven wensdingen in. We noemen dat ‘ontwikkeling’ en ‘groei’ en ‘vrijheid’, maar ik denk wel eens dat we daarmee het doel voorbij schieten.

Het lijkt wel of dat proppen van ons een wedstrijd is geworden. En hoewel we ons geld kunnen oprekken in een economie waarin iedereen elkaar probeert te overtroeven met concurrerende prijzen, kan ik wel alvast melden dat je je tijd niet kan oprekken.

Als je tijd wint, gebruik die dan als tijdswinst. Niet als inzet om terug te laten vloeien in iets levenloos als de economie.